28/6/23 : “Learning from the Extremes στο ΓΕΛ Σαμοθράκης : Seismolab & D-space, τα εργαστήρια της φύσης !” , ΓΕΛ Σαμοθράκης

 

Εκδήλωση : “Learning from the Extremes στο  ΓΕΛ Σαμοθράκης : Seismolab & D-space, τα εργαστήρια της φύσης !” 

Τετάρτη 28 Ιουνίου 2023, ΓΕΛ Σαμοθράκης

Διοργάνωση  : Τμήμα Εκπαιδευτικών Θεμάτων της ΔΔΕ  Έβρου

Συνδιοργάνωση : ΓΕΛ Σαμοθράκης

Δημήτριος Πρασόπουλος, Φυσικός, για λογαριασμό του  Τμήματος Εκπαιδευτικών Θεμάτων

της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Έβρου

Την Τετάρτη 28 Ιουνίου 2023 πραγματοποιήθηκαν στο ΓΕΛ Σαμοθράκης επιμορφωτικές δραστηριότητες για τους εκπαιδευτικούς του Γυμνασίου και ΓΕΛ Σαμοθράκης αλλά και εκπαιδευτικούς των Δημοτικών Σχολείων της Σαμοθράκης. Παραβρέθηκαν περίπου 20 εκπαιδευτικοί (αν και υπήρχε αρκετός φόρτος σχολικών εργασιών ειδικά το πρωί)

 Οι δραστηριότητες πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με το παρακάτω πρόγραμμα : 

10.15-11.00 : Κατασκευή «καπέλου» εφαρμογής, για το ηλιακό φίλτρο τύπου Baader για το τηλεσκόπιο που έχει προμηθευτεί το ΓΕΛ Σαμοθράκης συμμετέχοντας στο πρόγραμμα LFE (Learning from the Extremes) μια από τις 3 σχολικές μονάδες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που συμμετέχουν στο πρόγραμμα σε όλη την Ελλάδα. Το ηλιακό φίλτρο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από μαθητές και εκπαιδευτικούς για την παρατήρηση ηλιακών κηλίδων μέσω τηλεσκοπίου.

11.00 – 12.45 : ομιλία “Πρόγραμμα Seismolab, σεισμολογία” αναφορά στο πρόγραμμα που διοργανώνεται μέσω του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου – Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών το οποίο χρησιμοποιεί σχολικούς σεισμογράφους τύπου Raspberry Shake και ανοικτά λογισμικά και δεδομένα/σεισμογράμματα, για την ενημέρωση/εκπαίδευση μαθητών και εκπαιδευτικών σε θέματα σεισμολογίας. Η ομιλία περιείχε εκπαιδευτικά σενάρια και εφαρμογές τους, γρήγορο τρόπο υπολογισμού απόστασης/θέσης επικέντρου σεισμού από σχολικούς σεισμογράφους, προστασία από σεισμούς, τσουνάμι στο Αιγαίο κ.α.

12.45-14.00 : ομιλία “’Ήλιος, ηλιακές κηλίδες και φαινόμενα του ενεργού ήλιου” αναφορά στον ήλιο &  φαινόμενα της επιφάνειάς του, ηλιακές κηλίδες, επερχόμενες ηλιακές εκλείψεις στην περιοχή, επίδραση ήλιου στη Γη, χρήσιμες ιστοσελίδες, παρατήρηση ήλιου από το διαδίκτυο, κανόνες ασφαλούς παρατήρησης μέσω τηλεσκοπίου.

14.00-14.30 : “Παρατήρηση του ήλιου με τηλεσκόπιο και ηλιακό φίλτρο” 

Παρατηρήθηκαν μια τεράστια ηλιακή κηλίδα (ομάδα κηλίδων με μεγάλο μέγεθος στο κέντρο του ηλιακού δίσκου και 2 ακόμα (πολύ μικρότερες) 

18.30 -19.00  : ομιλία “Πρόγραμμα D-space, αστρονομία” ιστοσελίδα προγράμματος, εκπαιδευτικά σενάρια, δυνατότητες λήψης φωτογραφιών από αστεροσκοπεία σε όλο τον κόσμο. Παρουσιάστηκαν επίσης διάφορες δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή του Έβρου και Ροδόπη σε σχολικές μονάδες στα πλαίσια του προγράμματος Discovery Space από τον Οκτώβριο του 2022 έως τον Ιούνιο του 2023

19.00 -19.45 : ομιλία αστρονομίας 

 “ Cartes du Ciel/ Stellarium & Virtual Moon Atlas – προγράμματα αστρονομίας σε H/Y”

 “Mobile Observatory” – πρόγραμμα αστρονομίας στο κινητό”

Παρουσιάστηκαν εν τάχη τα παραπάνω προγράμματα και μερικές ιδιαιτερότητες που έχουν ή ποια βοηθήματα μπορούν να παρέχουν στην παρακολούθηση ουράνιου θόλου και Σελήνης

19.45 – 20.45 : ομιλία «Σελήνη, Αφροδίτη, Άρης, ουράνιος θόλος σήμερα»

Παρουσιάστηκαν Σελήνη, Αφροδίτη, Άρης, τι μπορούμε να συναντήσουμε στον ουρανό, διελεύσεις ISS και Tiangog, διπλά ή πολλαπλά αστέρια, αστρικά σμήνη και γαλαξίες, τι μπορούμε να δούμε σήμερα στον ουράνιο θόλο και τι μπορούμε να δούμε με κιάλια. Ίσως ήταν η πιο ενδιαφέρουσα παρουσίαση διότι μετά από αυτήν ακολούθησε παρατήρηση με τηλεσκόπια. 

21.00 – 23.00 : Παρατήρηση με τηλεσκόπια και κιάλια 

Ξεκινήσαμε με την εκμάθηση και την συνεργασία της ρομποτικής στήριξης του τηλεσκοπίου Sky-watcher 150 mm διαμέτρου, 750mm εστιακής απόστασης καθώς και ένα μικρό διοπτρικό εστιακής απόστασης 900mm. Δόθηκαν αρκετές απλές αλλά χρήσιμες οδηγίες που αφορούσαν την χρήση και τον τρόπο λειτουργίας ενός τηλεσκοπίου αλλά και οδηγίες για την οργάνωση μιας παρατήρησης. Μια όμορφη διαδικασία ήταν η αναμονή διέλευσης του Κινέζικου Διαστημικού Σταθμού Tiangog ο οποίος εμφανίστηκε λίγο ανατολικότερα από την Αφροδίτη και κατέληξε να εξαφανισθεί νοτιότερα της Σελήνης. Τονίσθηκε ο τρόπος βελτίωσης μιας παρατήρησης από τα φώτα της περιοχής. 

Παρόλο που η Σελήνη ήταν αρκετά φωτεινή (φωτεινότητα περίπου 70%) υπήρξε η δυνατότητα να εκτελέσουμε κάποια στοιχειώδη εκμάθηση των βασικών αστερισμών της Μεγάλης και την Μικρής Άρκτου, του Κύκνου. 

Μπορέσαμε να διακρίνουμε σε διάφορες μεγεθύνσεις (έως περίπου 125Χ) με τα 2 τηλεσκόπια που διαθέταμε τους κρατήρες Πλάτωνα, Copernicus, Άλπεις και χαράδρα των Άλπεων, Sinus Iridium. Εστιάσαμε στην εκμάθηση της παρατήρησης της Σελήνης καθώς και στο λογισμικό για την ρομποτική κίνηση του τηλεσκοπίου.

Διακρίναμε την φωτεινότατη Αφροδίτη. Πραγματοποιήσαμε μερικές μετρήσεις φωτεινότητας αστέρων (απλά διακρίναμε διάφορους αστέρες και αναφέραμε το μέγεθός τους).

Παρατηρήσαμε τον διπλό αστέρα Alcor – Mizar που αναλύσαμε σε τετραπλό αστέρα. Αναφερθήκαμε στην χρήση του πολικού αστέρα.

Δυστυχώς υπήρχε μια σημαντική εκδήλωση που έπρεπε να παραβρεθούν αρκετοί από τους συμμετέχοντες και περίπου στις 23.00 αναγκαστήκαμε να διακόψουμε την παρατήρηση.

Παρόλο που οι συνθήκες φαίνονταν ιδανικές αρχικά, υπήρξε κάποιο είδος μειωμένης θέασης κυρίως λόγω της φάσης της Σελήνης και ίσως τριβώδους ροής αέρα.

Ορισμένοι συμμετέχοντες κατάφεραν να φωτογραφήσουν την Σελήνη μέσω κινητού και τηλεσκοπίου και οφείλω να ομολογήσω ότι τους άρεσε η διαδικασία, αν και υπήρχε κάποια δυσκολία στην εστίαση. Οι προσπάθειες φαίνονται στις φωτογραφίες.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Θεμάτων της ΔΔΕ Έβρου σε συνεργασία με το πρόγραμμα Seismo-Lab που διοργανώνεται από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών με επιστημονικό υπεύθυνο του κ. Γεράσιμο Χουλιάρα, Γεωφυσικό – Σεισμολόγο και Διευθυντή Ερευνών του Γ.Ι.-Ε.Α.Α. και  σε συνεργασία με το πρόγραμμα D - space υλοποιείται από το  Ινστιτούτο Αστροφυσικής,  Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο με επιστημονικό υπεύθυνο τον κ. Βασίλειο Χαρμανδάρη,  Διευθυντή Αστεροσκοπείου Σκίνακα (Ηράκλειο)  και Διευθυντή του Ινστιτούτου Αστροφυσικής στο Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνα σε συνεργασία με 6 σχολικές μονάδες (σχολικοί κόμβοι)

Τελική αποτίμηση της εκδήλωσης

Πολύ μεγάλο το ενδιαφέρον των παρευρισκομένων και η δύναμη να αντέξουν τόσες πολλές ώρες επιμόρφωσης και δραστηριοτήτων. Απολαυστικότερη φάνηκε να είναι η βασίλισσα της νύχτας η Σελήνη ειδικά στις μεγαλύτερες μεγεθύνσεις.

Ευελπιστούμε να σπείραμε τον σπόρο της «εργαστηριακής και ερευνητικής ανησυχίας» σχετικά με την σεισμολογία και την αστρονομία (και όχι μόνο διότι οι παρουσιάσεις ήταν διαθεματικές) και οι εκπαιδευτικοί να αποτελέσουν οδηγοί για την τοπική μαθητική κοινότητα και το ευρύ κοινό της περιοχής. 

Ευχόμαστε την επόμενη χρονιά να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε περισσότερες δράσεις για εκπαιδευτικούς και μαθητές αλλά και την τοπική κοινωνία !!!!

18/6/23, ""D-space : Η αστρονομία στα σχολεία. Ένας όμορφος κόσμος για όλους !", Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία, Παράρτημα Έβρου, Πνευματικό Κέντρο Μητρ. Αλεξανδρούπολης

 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 

Εκδήλωση : "D-space : Η αστρονομία στα σχολεία. 

Ένας όμορφος κόσμος για όλους !"

https://d-space.gr/

Κυριακή 18 Ιουνίου 2023,  Πνευματικό Κέντρο Ιεράς Μητρόπολης Αλεξανδρουπόλεως, Τραϊανουπόλεως και Σαμοθράκης

Διοργάνωση  : Παράρτημα Έβρου – Ελληνική Μαθηματική Εταιρία

Δημήτριος Πρασόπουλος, Φυσικός, 

για λογαριασμό του  Τμήματος Εκπαιδευτικών Θεμάτων

της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Έβρου

Το Παράρτημα Έβρου της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας (Ε.Μ.Ε.)  διοργάνωσε στο  Πνευματικό κέντρο της Ιεράς Μητρόπολης Αλεξανδρουπόλεως, Τραϊανουπόλεως & Σαμοθράκης (με συνδιοργανωτή το δήμο Αλεξανδρούπολης) εκδήλωση βράβευσης των μαθητών σχολείων του Έβρου που διακρίθηκαν:

Α)    στους μαθηματικούς διαγωνισμούς:

 17ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός «Παιχνίδι & Μαθηματικά - Μικρός Ευκλείδης»

[μαθητές Ε’ & ΣΤ’ Δημοτικού]

 5ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Μαθηματικών Ικανοτήτων «ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ»

[μαθητές από Β’ δημοτικού έως Γ’ Γυμνασίου]

 14ος Μαθηματικός Διαγωνισμός «ΥΠΑΤΙΑ» [μαθητές A’ Γυμνασίου]

 83ος  Πανελλήνιος Διαγωνισμός στα Μαθηματικά «Ο ΘΑΛΗΣ»

[μαθητές από Β’ Γυμνασίου έως Γ’ Λυκείου]

 40η  Εθνική Μαθηματική Ολυμπιάδα «Ο ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ»

Β)    στο διαγωνισμό σχεδιασμού του ΝΕΟΥ λογοτύπου της ΕΜΕ Έβρου. 

Στην εκδήλωση προσκληθήκαμε σε μια 10 λεπτη ομιλία/παρουσίαση  με θέμα:

«D-space: Η αστρονομία στα σχολεία.  Ένας όμορφος κόσμος για όλους!» λόγω των πολλών βραβείων των μαθητών.

 Έγινε απονομή των βραβείων στους διακριθέντες των μαθητικών διαγωνισμών και  παρουσίαση όλων των σχεδίων που κατατέθηκαν στο διαγωνισμό σχεδιασμού του ΝΕΟΥ λογοτύπου της ΕΜΕ Έβρου.

Στην ομιλία παραβρέθηκαν πάνω από 300 μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί, σε μια κατάμεστη αίθουσα, ακόμη και πάρα πολλών ορθίων.

Στην ομιλία αναπτύχθηκε (εν τάχη) το πρόγραμμα D-space καθώς και η συνεργασία του Τμήματος Εκπαιδευτικών Θεμάτων της ΔΔΕ Έβρου με το πρόγραμμα, που υλοποιείται από το  Ινστιτούτο Αστροφυσικής,  Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο με επιστημονικό υπεύθυνο τον κ. Βασίλειο Χαρμανδάρη,  Διευθυντή Αστεροσκοπείου Σκίνακα (Ηράκλειο)  και Διευθυντή του Ινστιτούτου Αστροφυσικής στο Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνα σε συνεργασία με 6 σχολικές μονάδες (σχολικοί κόμβοι). 

Αναφέρθηκαν θέματα που περιλαμβάνει η ιστοσελίδα του προγράμματος  D-space, τα σενάρια για διάφορες βαθμίδες εκπαίδευσης  και οι δυνατότητες που ανοίγονται σε μαθητές και εκπαιδευτικούς να παραγγείλουν/χρησιμοποιήσουν φωτογραφίες από τηλεσκόπια. Παρουσιάστηκαν οι δράσεις που πραγματοποιήθηκαν από τον Οκτώβριο του 2022 :

1) 14 Οκτ 2022,  9ο Δ.Σ. Κομοτηνής, «Πρόγραμμα D-space:  Ουράνιος θόλος Κομοτηνής με τηλεσκόπιο και κιάλια» 

2) 24 Οκτ 2022, 4ο ΕΠΑΛ/ΠΕΠΑΛ Αλεξανδρούπολης, «Μερική έκλειψη Ηλίου 

με ηλιακά τηλεσκόπια» 

3) 8 Δεκ 2022, 9ο Δ.Σ. Αλεξανδρούπολης : «Πρόγραμμα D-space & Σχεδιασμός μελλοντικών δράσεων» 

4) 8 Φεβ 2023, Π.ΕΠΑΛ/4ο ΕΠΑΛ/1οΕΚ Αλεξ/πολης,  1η Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών 

«D-Space & σενάρια αστρονομίας» 

5) 23 Μαρ 2023, Διαδικτυακή επιμόρφωση Εκπαιδευτικών:«D-space & εκπαιδευτικά σενάρια»

5) 23 Απριλίου 2023, Γυμνάσιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Σαπών : «Ήλιος : ηλιακές κηλίδες & προεξοχές»

6) 3 Μαϊ 2023 : 3ο Γυμνάσιο Αλεξανδρούπολης :  «Discovery Space : Αστρονομία στο σχολείο, ένα ταξίδι για όλους !»

7) 23 Μαϊ 2023 : Γυμνάσιο Τυχερού : «Seismolab & D-space : τα εργαστήρια της φύσης !» 

8) 2 Ιουν 2023 : 9ο Δ.Σ. Αλεξανδρούπολης : «D-space : Κοινωνία & Σχολείο, Σελήνη Αφροδίτη, Άρης & αστρικά σμήνη»

Τελική αποτίμηση της εκδήλωσης

Πολύ μεγάλο το ενδιαφέρον των παρευρισκομένων μικρών και μεγάλων. Ζητήθηκαν από σχολικές μονάδες συνεργασίες για την νέα σχολική χρονιά και θα προσπαθήσουμε να υλοποιηθούν.

Σύντομη περιγραφή του προγράμματος D-space : Κύριος στόχος του έργου είναι να χρησιμοποιήσει το πλεονέκτημα που δίνει η έμφυτη συμπάθεια που τρέφει ο κάθε άνθρωπος μας για το αντικείμενο της Αστρονομίας και από τη γοητεία της απευθείας χρήσης ενός επιστημονικού οργάνου, ειδικότερα ενός υψηλής ποιότητας τηλεσκοπίου, για να διδαχθούν οι μαθητές επιστημονικές έννοιες και ιδέες με τη βοήθεια μιας διαθεματικής προσέγγισης μέσα από τα πεδία των μαθηματικών, της στατιστικής, της χημείας, της φυσικής, της αστρονομίας, της αστροφυσικής, της κοσμολογίας και άλλων επιστημών.   https://d-space.gr/

 

Κύριος οργανωτής του προγράμματος είναι το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (Ι.Τ.Ε.), Αστεροσκοπείο του Σκίνακα στο Ηράκλειο Κρήτης συνεργαζόμενο με 6 σχολικές μονάδες κόμβους στην Ελλάδα (Ελληνογερμανική Αγωγή (Αθήνα) , Εκπαιδευτήριο “ΤΟ ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ” (Ηράκλειο), Γυμνάσιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Σαπών, 9ο Δημοτικό Σχολείο Κομοτηνής, 1ο Γυμνάσιο Θέρμης, 7ο Νηπιαγωγείο Ιωαννίνων)

Επιστημονικός υπεύθυνος : καθηγητής Βασίλειος Χαρμανδάρης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Αστροφυσικής  (Ι.Τ.Ε.) , Διευθυντής του Αστεροσκοπείου Σκίνακα, Ηράκλειο Κρήτης.

Επιστημονικός συνεργάτης : Παναγιώτης Ευαγγελόπουλος, αστροφυσικός, υπεύθυνος Διάχυσης Αστρονομίας,  Ινστιτούτο Αστροφυσικής (Ι.Τ.Ε.)

Facebook : https://www.facebook.com/events/282111290956177/?ref=newsfeed

2/6/23 : Δελτίο τύπου : "D-space Κοινωνία & σχολείο Σελήνη,΄Αρης, Αφροδίτη, αστρικά σμήνη" παρατήρηση με τηλεσκόπια και κιάλια, 9ο Δ.Σ. Αλεξανδρούπολη

Εκδήλωση : "D-space : Κοινωνία & Σχολείο : Σελήνη, Αφροδίτη, Άρης & αστρικά σμήνη"

https://d-space.gr/

Παρασκευή 2 Ιουνίου 2023, 9ο Δημοτικό Σχολείο Αλεξανδρούπολης

Διοργάνωση  : Τμήμα Εκπαιδευτικών Θεμάτων της ΔΔΕ  Έβρου

Δημήτριος Πρασόπουλος, Φυσικός, 

για λογαριασμό του  Τμήματος Εκπαιδευτικών Θεμάτων

της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Έβρου

Την Παρασκευή 2 Ιουνίου 20.00 – 22.30 πραγματοποιήθηκαν στο 9ο Δημοτικό Σχολείο Αλεξανδρούπολης   οι εξής δραστηριότητες : 

α)  παρουσίαση : «D-space : Κοινωνία & Σχολείο , δράσεις 2022-2023 του 9ου Δημοτικού Σχολείο Αλεξανδρούπολης» από τους εκπαιδευτικούς Δαστερίδη Κωνσταντίνο ΠΕ11 και Λιόγα Αναστάσιο ΠΕ70

β) παρουσίαση/ομιλία : «D-space : Κοινωνία & Σχολείο : Σελήνη, Αφροδίτη, Άρης & αστρικά σμήνη" από τον εκπαιδευτικό Πρασόπουλο Δημήτριο 

γ) αστροπαρατήρηση με τηλεσκόπια, με την συνεργασία του Συλλόγου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης με την βοήθεια του προέδρου Αμανατίδη Ανδρέα

Στην ομιλία παραβρέθηκαν περίπου 100 μαθητές γονείς και εκπαιδευτικοί, και στην παρατήρηση με τηλεσκόπια, συμμετείχαν περίπου 300 μαθητές (από 5 χρονών και πάνω….), γονείς και εκπαιδευτικοί του 9ου Δημοτικού Σχολείου Αλεξανδρούπολης. 

Παρουσίαση/ ομιλία : 

Στην παρουσίαση αναφερθήκαμε σε : 

 Για το πρόγραμμα D-space και τις δυνατότητες που παρέχονται μέσα από αυτό

 διπλά αστέρια (Alcor/Mizar, Κάστορα/ Πολυδεύκη), Πολικό αστέρα, 

 Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (διέλευση στις 21.30 περίπου), 

 Άρη (και αστρικό σμήνος Μ44) και Αφροδίτη

 δυνατότητα χρήσης κιαλιών για παρατήρηση αντικειμένων ουράνιου θόλου

 Σελήνη 

Παρατήρηση με τηλεσκόπια : 

Χρησιμοποιήθηκαν 2 τηλεσκόπια (4”  ισημερινή στήριξη και 8” Dobsonian). Ο καιρός δεν μας έκανε την χάρη να μας δώσει ένα καλό αποτέλεσμα.

Η Αφροδίτη ήταν ορατή σε φάση 50% περίπου, θα μπορούσαμε να πούμε ήταν ικανοποιητική η παρατήρηση αν και μέσα σε αραιή νέφωση (δυστυχώς οι αστέρες  των Διδύμων Κάστορας και Πολυδεύκης δεν ήταν ορατοί).

Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός επίσης δεν ήταν ορατός  κατά την διάρκεια της διέλευσής του περίπου στις 21.25 το ίδιο και ο πλανήτης Άρης ο οποίος βρισκόταν μέσα στο αστρικό σμήνος Μ44 (λεγόμενη «Φάτνη» ανοικτό σμήνος περίπου 1000 αστέρων) διότι στην περιοχή είχε μεγάλη συννεφιά.

Η  Σελήνη στον ανατολικό ουρανό αν και ανέτειλε μέσα στα σύννεφα μετά από περίπου 1ώρα καταφέραμε να την δούμε μέσα σε νέφωση. Τελικά κατά τις 22.00 ο καιρός βελτιώθηκε (όχι τελείως) και καταφέρναμε να διακρίνουμε ικανοποιητικά κάποιους κρατήρες και να συζητάμε με τους παρατηρητές του ουρανού που έμειναν ως εκείνη την ώρα μερικές λεπτομέρειες που  μπορούσαν να διακρίνουν. 

Τα μικρά παιδάκια ήταν ιδιαίτερα ανυπόμονα ….. αλλά καταφέραμε με την βοήθεια των εκπαιδευτικών να  διατηρήσουμε ένα «επίπεδο ευταξίας και υπομονής».

Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Θεμάτων της ΔΔΕ Έβρου σε συνεργασία με το πρόγραμμα D_space υλοποιείται από το  Ινστιτούτο Αστροφυσικής,  Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο με επιστημονικό υπεύθυνο τον κ. Βασίλειο Χαρμανδάρη,  Διευθυντή Αστεροσκοπείου Σκίνακα (Ηράκλειο)  και Διευθυντή του Ινστιτούτου Αστροφυσικής στο Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνα σε συνεργασία με 6 σχολικές μονάδες (σχολικοί κόμβοι). 

Όλα τα παραπάνω συνοδεύονταν με πολλές φωτογραφίες είτε ερασιτεχνών αστρονόμων ή από διαστημικά τηλεσκόπια. Αρκετά στοχευμένες οι ερωτήσεις των μαθητών έδειξαν ότι παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον τις παρουσιάσεις.

Τελική αποτίμηση της εκδήλωσης

Τεράστιο το ενδιαφέρον των παρευρισκομένων και η υπομονή των μεγαλυτέρων που άφηναν τους μικρότερους να προηγηθούν. Απολαυστικότερη ήταν η παρατήρηση όσων είχαν την υπομονή να μείνουν προς το τέλος διότι υπήρξε σημαντική βελτίωση των καιρικών συνθηκών σε σχέση με την έναρξη της παρατήρησης με τα τηλεσκόπια.

Ευελπιστούμε να σπείραμε τον σπόρο της «εργαστηριακής και ερευνητικής ανησυχίας» σχετικά με την αστρονομία (και όχι μόνο διότι οι παρουσιάσεις ήταν διαθεματικές) και οι εκπαιδευτικοί και μαθητές να αποτελέσουν οδηγοί για την τοπική μαθητική κοινότητα και το ευρύ κοινό της περιοχής. 

Ευχόμαστε την επόμενη χρονιά να δώσουμε πάλι την δυνατότητα σε παραπλήσιες δράσεις στο 9ο Δημοτικό Σχολείο Αλεξανδρούπολης που συνεχώς πραγματοποιεί δραστηριότητες για μαθητές γονείς και την τοπική κοινωνία. Είναι άξιοι συγχαρητηρίων  για την δύναμη και το κουράγιο που έχουν !!!!

 

Σύντομη περιγραφή του προγράμματος D-space : Κύριος στόχος του έργου είναι να χρησιμοποιήσει το πλεονέκτημα που δίνει η έμφυτη συμπάθεια που τρέφει ο κάθε άνθρωπος μας για το αντικείμενο της Αστρονομίας και από τη γοητεία της απευθείας χρήσης ενός επιστημονικού οργάνου, ειδικότερα ενός υψηλής ποιότητας τηλεσκοπίου, για να διδαχθούν οι μαθητές επιστημονικές έννοιες και ιδέες με τη βοήθεια μιας διαθεματικής προσέγγισης μέσα από τα πεδία των μαθηματικών, της στατιστικής, της χημείας, της φυσικής, της αστρονομίας, της αστροφυσικής, της κοσμολογίας και άλλων επιστημών.   https://d-space.gr/

 

Κύριος οργανωτής του προγράμματος είναι το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (Ι.Τ.Ε.), Αστεροσκοπείο του Σκίνακα στο Ηράκλειο Κρήτης συνεργαζόμενο με 6 σχολικές μονάδες κόμβους στην Ελλάδα (Ελληνογερμανική Αγωγή (Αθήνα) , Εκπαιδευτήριο “ΤΟ ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ” (Ηράκλειο), Γυμνάσιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Σαπών, 9ο Δημοτικό Σχολείο Κομοτηνής, 1ο Γυμνάσιο Θέρμης, 7ο Νηπιαγωγείο Ιωαννίνων)

 

Επιστημονικός υπεύθυνος : καθηγητής Βασίλειος Χαρμανδάρης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Αστροφυσικής  (Ι.Τ.Ε.) , Διευθυντής του Αστεροσκοπείου Σκίνακα, Ηράκλειο Κρήτης.

 

Επιστημονικός συνεργάτης : Παναγιώτης Ευαγγελόπουλος, αστροφυσικός, υπεύθυνος Διάχυσης Αστρονομίας,  Ινστιτούτο Αστροφυσικής (Ι.Τ.Ε.)

25/5/23 : "D-space : ένα εργαστήριο της Φύσης", Γυμνάσιο Τυχερού, Πρασόπουλος Δημήτριος - ΤΕΘ ΔΔΕ Έβρου

 

Εκδήλωση : "D-space : το εργαστήριο της φύσης !"

https://d-space.gr/

Πέμπτη 25 Μαΐου 2023, Γυμνάσιο Τυχερού Έβρου

Διοργάνωση  : Τμήμα Εκπαιδευτικών Θεμάτων της ΔΔΕ  Έβρου

 Δημήτριος Πρασόπουλος, Φυσικός, για λογαριασμό του  Τμήματος Εκπαιδευτικών Θεμάτων της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Έβρου

 Την Πέμπτη 25 Μαΐου 2023 από τις 11.00 – 13.30 πραγματοποιήθηκαν στο Γυμνάσιο Τυχερού Έβρου  (στην αίθουσα εκδηλώσεων που παραχωρήθηκε από το ΓΕΛ Τυχερού). Το πρόγραμμα περιελάμβανε παρουσιάσεις/ομιλίες  με τίτλο :

α)  «Το πρόγραμμα D-space  : η αστρονομία στα σχολεία !»

β)  «Ήλιος – ηλιακές κηλίδες, προεξοχές, νήματα & εκλάμψεις»

 και παρατήρηση μέσω 2 τηλεσκοπίων :

γ) «Παρατήρηση ήλιου (συνεργασία του Συλλόγου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης για χρήση μέρους του εξοπλισμού) με ειδικά ηλιακά φίλτρα (ιονισμένου υδρογόνου,  φίλτρο Baader)»

Η όλη εκδήλωση διοργανώθηκε και υλοποιήθηκε από τον Πρασόπουλο Δημήτριο, φυσικό και συνεργάτη του προγράμματος D-space.

Συμμετείχαν οι περίπου 45 μαθητές του Γυμνασίου Τυχερού και 7  καθηγητές του Γυμνασίου Τυχερού και ΓΕΛ Τυχερού που ήταν παρόντες αυτή την ημέρα (τα ΓΕΛ βρίσκονται ήδη στην διαδικασία των ενδοσχολικών εξετάσεων)

Η πρόσκληση από τον Διευθυντή του Γυμνασίου Τυχερού κ. Ζιούτη Ευάγγελου εκκρεμούσε περίπου 2 μήνες και επιλέχθηκε τελικά αυτή η ημέρα για τις δραστηριότητες αυτές.

Η εκδήλωση ήταν μέρος της εκδήλωσης με τίτλο : «Seismolab & D-space : τα εργαστήρια της φύσης»

Διοργανώθηκε από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Θεμάτων της ΔΔΕ Έβρου σε συνεργασία με το πρόγραμμα D_space υλοποιείται από το  Ινστιτούτο Αστροφυσικής,  Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο με επιστημονικό υπεύθυνο τον κ. Βασίλειο Χαρμανδάρη,  Διευθυντή Αστεροσκοπείου Σκίνακα (Ηράκλειο)  και Διευθυντή του Ινστιτούτου Αστροφυσικής στο Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνα σε συνεργασία με 6 σχολικές μονάδες (σχολικοί κόμβοι).

 Οι μαθητές αφού ενημερώθηκαν για το πρόγραμμα D-space, (https://d-space.gr/ αν και είχαμε δυστυχώς προβλήματα με το διαδίκτυο) παρακολούθησαν μια «ταχύρυθμη» επιμόρφωση που περιλάμβανε :

α) γενικές πληροφορίες για τον ήλιο και τον τρόπο δημιουργίας του ηλιακού συστήματος

β) για τους κανόνες ασφαλούς παρατήρησης του ήλιου (τονίστηκε ιδιαίτερα και αρκετές φορές)

γ) για τον πρώτο παρατηρητή του ήλιου, τον Γαλιλαίο

δ) για την φωτόσφαιρα, χρωμόσφαιρα του ήλιου, της ηλιακές κηλίδες και τον ηλιακό κύκλο καθώς και τις διακυμάνσεις του αριθμού ηλιακών κηλίδων από το 1610 και έπειτα.

ε) για ηλιακές προεξοχές, νήματα, εκλάμψεις, με αντίστοιχα βίντεο από διαστημικά τηλεσκόπια

στ) για το ηλιακό στέμμα και το βόρειο/νότιο σέλας και την ιστοσελίδα  https://spaceweather.com/ από όπου μπορούν να αντλούν πληροφορίες οι μαθητές

ζ) για τις επιδράσεις του ήλιου στη Γη και το ηλιακό σύστημα

η) για τις προηγούμενες εκλείψεις ηλίου που έχουν συμβεί και την επερχόμενη δακτυλιοειδή έκλειψη ηλίου της 1^ης Ιουνίου του 2023 (σε 7 χρόνια δηλαδή) που θα συμβεί στην περιοχή μας.

η) Κατά την διάρκεια της επιμόρφωσης υπήρξε αναφορά και χρήση ενός σεναρίου «Μετρήσεις των κρατήρων της Σελήνης» δια μέσω του προγράμματος Virtual Moon Atlas και μετρήθηκαν διαστάσεις κρατήρων και θαλασσών στη Σελήνη, από τους μαθητές με χρήση του Pixel Ruler. Αρχικός στόχος ήταν να πραγματοποιηθεί όλο το σενάριο αλλά ο χρόνος που είχαμε διαθέσιμος αποδείχθηκε λίγος για το όλο εγχείρημα.

 Όλα τα παραπάνω συνοδεύονταν με πολλές φωτογραφίες είτε ερασιτεχνών αστρονόμων ή από διαστημικά τηλεσκόπια. Αρκετά στοχευμένες οι ερωτήσεις των μαθητών έδειξαν ότι παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον τις παρουσιάσεις.

 Σημαντικά στοιχεία της παρατήρησης των μαθητών :

Ø  Κατά την διάρκεια της παρατήρησης (δεν υπήρξε ο ιδανικός ουρανός, αλλά κάτι καταφέραμε να δούμε καθαρότερα, έστω και κατά το τέλος της παρατήρησης) έγιναν ορατές όλες σχεδόν οι κηλίδες που διακρίνονται στην φωτογραφία από το SDO/HMI.

Ø  Είδαμε τον ήλιο αρχικά με ηλιακό φίλτρο Baader με ένα μεσαίο διοπτρικό 4” και αργότερα με φίλτρο Ηa (PST Coronado με διάθεση από το Σύλλογο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης).

Ø  Όλοι οι μαθητές ακολούθησαν πιστά τις οδηγίες για τον τρόπο ασφαλούς παρατήρησης. Ακολούθησαν με προσοχή και τις οδηγίες για να προσεγγίζουν τα τηλεσκόπια και να διακρίνουν τις ηλιακές κηλίδες αλλά κατάφεραν να διακρίνουν αρκετά νήματα (το ένα εξαιρετικά υπερμεγεθές έφτανε σε μέγεθος λίγο παραπάνω από μισή ακτίνα του ήλιου) και 5-6 μικρότερα.

Ø  Αρκετές εκλάμψεις (ίσως 7-8) ήταν ορατές σε διάφορες περιοχές την ηλιακού δίσκου.

Ø  Ανιχνεύθηκαν 3 προεξοχές η μια αρκετά εντυπωσιακή (την χαρακτηρίσαμε «μισό σιντριβάνι») και τις άλλες 2 «μικρά καπέλα». Αρκετοί μαθητές (τουλάχιστον 10) έγιναν δεινοί παρατηρητές και χειριστές της ισημερινής στήριξης εκπλήσσοντας και χαροποιώντας ιδιαίτερα τον γράφοντα/ομιλούντα.

Ø  Η διάρκεια του συνολικού προγράμματος ήταν μεγάλη, αλλά τονίσθηκε ότι οι ευκαιρίες πρέπει να αρπάζονται από τους μαθητές όποτε εμφανίζονται, ειδικά όταν περιέχουν μοναδικές εμπειρίες. Μια μαθήτρια αποδείχθηκε ιδιαίτερα έμπειρη παρατηρητής και όπως δήλωσε χρησιμοποιεί αρκετές φορές κιάλια (όχι για τον ήλιο βέβαια)

Ø  Οι μαθητές έδειχναν να μένουν ευχαριστημένοι και αρκετοί έμειναν να βλέπουν μέσα από τα τηλεσκόπια πολλές παραπάνω φορές, προσπαθώντας να ανακαλύψουν και άλλους σχηματισμούς πάνω στον ηλιακό δίσκο.

Τελικά αποτίμηση της εκδήλωσης

Οι συνολικές πληροφορίες που δόθηκαν στους μαθητές ήταν πάρα πολλές, αλλά ο βασικός στόχος είναι να δοθούν ερεθίσματα στους μαθητές και να κατανοήσουν τις δυνατότητες που έχουν μέσω προγραμμάτων (ελεύθερης χρήσης) να δημιουργήσουν τα δικά τους ερευνητικά ενδιαφέροντα, χρησιμοποιώντας ασφαλείς πηγές πληροφοριών ή/και προγραμμάτων ελαχιστοποιώντας την πιθανότητα να ενημερώνονται μέσα από fake news, φιλτράροντας με την ορθή γνώση την κάθε πληροφορία.

Ευελπιστούμε να σπείραμε τον σπόρο της «εργαστηριακής και ερευνητικής ανησυχίας» σχετικά με την αστρονομία (και όχι μόνο διότι οι παρουσιάσεις ήταν διαθεματικές) και οι μαθητές να αποτελέσουν οδηγοί για την τοπική μαθητική κοινότητα και το ευρύ κοινό της περιοχής. Ευχόμαστε την επόμενη χρονιά να δώσουμε πάλι την δυνατότητα σε μια ακόμα επιμόρφωση χρησιμοποιώντας νέους ερευνητικούς δρόμους και στις 2 σχολικές μονάδες (Γυμνάσιο και ΓΕΛ Τυχερού).

 Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε υπό τις προϋποθέσεις και τους όρους των εγκυκλίων του Υπουργείου  Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, των διατάξεων του σχολείου καθώς και των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας που ισχύουν.

 Ευχαριστούμε ιδιαίτερα το Γυμνάσιο και ΓΕΛ Τυχερού για την φιλοξενία.

 Σύντομη περιγραφή του προγράμματος D-space : Κύριος στόχος του έργου είναι να χρησιμοποιήσει το πλεονέκτημα που δίνει η έμφυτη συμπάθεια που τρέφει ο κάθε άνθρωπος μας για το αντικείμενο της Αστρονομίας και από τη γοητεία της απευθείας χρήσης ενός επιστημονικού οργάνου, ειδικότερα ενός υψηλής ποιότητας τηλεσκοπίου, για να διδαχθούν οι μαθητές επιστημονικές έννοιες και ιδέες με τη βοήθεια μιας διαθεματικής προσέγγισης μέσα από τα πεδία των μαθηματικών, της στατιστικής, της χημείας, της φυσικής, της αστρονομίας, της αστροφυσικής, της κοσμολογίας και άλλων επιστημών.   https://d-space.gr/

 Κύριος οργανωτής του προγράμματος είναι το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (Ι.Τ.Ε.), Αστεροσκοπείο του Σκίνακα στο Ηράκλειο Κρήτης συνεργαζόμενο με 6 σχολικές μονάδες κόμβους στην Ελλάδα (Ελληνογερμανική Αγωγή (Αθήνα) , Εκπαιδευτήριο “ΤΟ ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ” (Ηράκλειο), Γυμνάσιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Σαπών, 9ο Δημοτικό Σχολείο Κομοτηνής, 1ο Γυμνάσιο Θέρμης, 7ο Νηπιαγωγείο Ιωαννίνων)

 Επιστημονικός υπεύθυνος : καθηγητής Βασίλειος Χαρμανδάρης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Αστροφυσικής  (Ι.Τ.Ε.) , Διευθυντής του Αστεροσκοπείου Σκίνακα, Ηράκλειο Κρήτης.

 Επιστημονικός συνεργάτης : Παναγιώτης Ευαγγελόπουλος, αστροφυσικός, υπεύθυνος Διάχυσης Αστρονομίας,  Ινστιτούτο Αστροφυσικής (Ι.Τ.Ε.)

 Οι δεσμοί παρουσιάσεων για χρήση από τους συμμετέχοντες βρίσκονται παρακάτω :

 230503_Dspace_παρουσίαση προγράμματος_Πλήρης έκδοση_Πρασόπουλος Δημήτριος

https://drive.google.com/file/d/1wq5CHOCKID28S3_gbibvNmN9IYfKkCdB/view?usp=sharing

 230323_Virtual_Moon Atlas_D-space_3εκπαιδευτικά σενάρια_αστρονομίας_Πρασόπουλος_Δημήτριος

https://drive.google.com/file/d/1MQG0Icy3pGTGp_sIHBOE-47Bj8OcRKuK/view?usp=share_link